W miejsce mechanicznego instrumentu Johanna Haasa z II połowy XIX w., który musiał zostać rozebrany ze względu na prace naprawcze kościoła spowodowane szkodami górniczymi, w roku 1970 zbudowane zostały przez Włodzimierza Truszczyńskiego nowe organy.
Ówczesny proboszcz, ks. prof. Wacław Schenk, nakazał, by przy budowie nowych organów odsłonięta została rozeta, którą wcześniejsze organy w całości zasłaniały (ogromny prospekt sięgał po samo sklepienie). W tamtych czasach, aż do roku 1998, organistą kościoła mariackiego był Józef Siwy, członek diecezjalnej komisji ds. muzyki kościelnej, autor wielu harmonizacji chorałowych, kompozytor i dyrygent chóru. Z zachowanej, niestety bardzo ubogiej dokumentacji, wynika, że organy pod jego opieką były w bardzo dobrym stanie. Jeszcze za jego czasów przeszły pierwszy generalny remont.
Bieżące naprawy i remonty wykonywał organmistrz Olgierd Nowakowski z Zabrza, który w 2018 roku wykonał kolejny remont generalny organów (za wyjątkiem stołu gry), podczas którego zlikwidowany został nieczynny już głos Subkontra 32’, a także Kwintbas 5⅓’. Subkontra zastąpiona została całkiem nowym głosem Kwintbas 10⅔, a w miejsce starego Kwintbasu wstawiony został Róg nocny (kryty) 4’.

Dopełnieniem tych prac był generalny remont kontuaru, który w 2022 roku wykonała Pracownia Organów Piszczałkowych Barcik i Dźwigoń. Renowacji poddane zostały wszystkie klawiatury i stolarka. Zamontowano nową elektrykę sterującą. Włączniki i tabliczki rejestrowe również zostały wymienione na nowe. W sekcji manuału I dodano włączniki dzwonów rurowych i dzwonków, a manuał II został przygotowany na dodanie głosu Vox coelestis 8′. Dodatkowo zamontowano włączniki czterech perkusjonaliów. Montaż wyżej wymienionych urządzeń będzie realizowany sukcesywnie. Możliwości organów zostały znacznie wzbogacone połączeniami oktawowymi, a także dwiema dodatkowymi stałymi kombinacjami i możliwością dołączenia Crescendo (Cr+) oraz rejestracji ręcznej (R+) do innej, dowolnej włączonej funkcji. W kontuarze zamontowane zostało nowe oświetlenie, efektowną iluminację zyskał również prospekt.

 

Uroczysta Msza Święta z wybudzeniem i poświęceniem w pełni wyremontowanych organów odbyła się 25 września 2022 roku o godzinie 11:00. Przy organach zasiadał organista mariacki Marcin Gad, który pełni tę funkcję od 1 lipca 2022 roku. Koncert inauguracyjny wykonał tego samego dnia o godzini 17:30 organista Arkadiusz Popławski.

 

Obecny instrument posiada 44 głosy (w tym 6 głosów językowych) rozmieszczone pomiędzy 4 sekcje: 3 manuały i pedał. Znajdują się one, patrząc od strony prezbiterium:

  • Sekcja I manuału: po lewej stronie.
  • Sekcja II manuału: w szafie ekspresyjnej, pod rozetą.
  • Sekcja III manuału: na samym środku, za najniższą częścią prospektu.
  • Sekcja Pedału: po prawej stronie, oraz na środku, pomiędzy sekcją manuałów III i II.

Sekcje manuałów są 2-poziomowe. Największe piszczałki głosów Pryncypał 16′ z pierwszego manuału i Pryncypałbas 16′ z pedału znajdują się na zewnątrz szafy organowej. Stół gry stoi bokiem do prezbiterium.

 

Dyspozycja naszych organów:

Manuał I:

  1. Pryncypał 16′
  2. Pryncypał 8′
  3. Bourdon 8′
  4. Gemshorn 8′
  5. Oktawa 4′
  6. Rurflet 4′
  7. Kwinta 2⅔’
  8. Superoktawa 2′
  9. Mixtura 4ch
  10. Szarf 3ch
  11. Trompet 8′
  12. Clairon 4′
  13. II-I
  14. III-I
  15. Dzwony 
  16. Dzwonki

Manuał II:

  1. Kwintadena 16′
  2. Pryncypał fletowy 8′
  3. Flet minor 8′
  4. Salicet 8′
  5. Vox coelestis 8′
  6. Prestant 4′
  7. Róg nocny 4′
  8. Nasard 2⅔’
  9. Gemshorn 2′
  10. Tercja 1⅗’
  11. Mixtura 4ch
  12. Obój 8′
  13. III-II
  14. Tremolo

Manuał III:

  1. Holflet 8′
  2. Klarnet labialny 8′
  3. Pryncypał 4′
  4. Bachflet 4′
  5. Oktawina 2′
  6. Kwinta 1⅓’
  7. Pryncypał 1′
  8. Tercjan 2ch
  9. Cymbel 3ch
  10. Krumhorn 8′
  11. Tremolo

Pedał:

  1. Pryncypałbas 16′
  2. Subbas 16′
  3. Kwintbas 10⅔’
  4. Oktawbas 8′
  5. Fletbas 8′
  6. Choralbas 4′
  7. Róg nocny 4′
  8. Rożek 2′
  9. Kornet 4ch
  10. Puzon 16
  11. Fagot 8′
  12. I-P
  13. II-P
  14. III-P

(Głosy wypisane pogrubionymi literami są językowe, a te oznaczone kursywą zostaną dopiero dobudowane.)

Połączenia oktawowe:

  1. Super I-P
  2. Super I
  3. Sub I
  4. Super II-I
  5. Sub II-I
  6. Sub III-II
  7. Super II
  8. Sub II
  9. Sub III-II
  10. Sub III

Stałe kombinacje:

  1. Piano
  2. Mezzoforte
  3. Forte
  4. Pleno
  5. Tutti
  6. General Tutti (Tutti + wszystkie połączenia oktawowe)

Dodatkowymi pomocami są:

  • dwie wolne kombinacje,
  • 10-stopniowe Crescendo,
  • AP – automat pedałowy,
  • wyłącznik głosów językowych,
  • R+ – możliwość ręcznego rejestrowania przy włączonej jakiejkolwiek innej funkcji,
  • Cr+ – możliwość używania Crescendo przy włączonej jakiejkolwiek innej funkcji.

 

W przypadku chęci uzyskania większej ilości informacji, zobaczenia naszego instrumentu z bliska lub zorganizowania w naszym kościele koncertu, prosimy o kontakt z naszym organistą:
Marcin Gad, tel. 661 540 740